دوره 4، شماره 15 و 16 - ( 12-1396 )
جلد 4 شماره 15 و 16 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
گرانپایه بهروز. جادو، علم و دین. فصلنامه نقد کتاب علوم اجتماعی. 1396; 4 (15 و 16)
چکیده: (2655 مشاهده)
چکیده
کتاب جادو، علم و دین، درباره منشأ و خاستگاه این سه موضوع در بین انسان‌ها و جوامع نخستین و نیز ارتباط و تمایز آن‌ها با یکدیگر است و نویسنده از طریق زیستن با بومیان قبیله ملانزیایی در جزیره گینه نو جست‌وجو و بررسی خود را در این‌باره انجام داده‌است. مالینوفسکی (1944ـ1884م) نویسنده کتاب که به‌عنوان پدر انسان‌شناسی مدرن شناخته می‌شود، زاده لهستان بود، به غرب مهاجرت کرد، دکترای خود را در فلسفه گرفت، اما به مردم‌شناسی علاقه‌مند شد. وی بر این باور است که در مطالعه جامعه ابتدایی، دو قلمرو به‌وضوح متمایز یافت می‌شود: امر مقدس و امر نامقدس؛ به‌بیان دیگر، قلمرو دین و جادو و قلمرو علم.
اصلی‌ترین ویژگی کار مالینوفسکی در مطالعه پدیده‌های انسانی، تلاش همه‌جانبه برای تلفیق یک رویکرد نظری کلی به انسان و جامعه با شناخت دقیقی است که از جزئیات جوامع بدوی به‌دست می‌آورد. شناخت میدانی مفصلی که تا آن زمان در انسان‌شناسی کم‌سابقه بود. رویکرد نظری مالینوفسکی از برخی جریان‌های فکری مهم همچون کارکردگرایی در جامعه‌شناسی، عاطفه‌گرایی در مطالعه دین و روان‌کاوی تأثیر پذیرفته‌است. او سهم عمده‌ای در فراگیرساختن رویکرد تجربی مبتنی‌بر مشاهده مشارکت‌آمیز و روشمند در مطالعات انسان‌شناختی دارد. یکی از ثمرات روش مبتکرانه مالینوفسکی این است که مخاطب آثار وی نه از طریق اثبات‌های صوری بلکه با همراه‌شدن با وی زمانی که معنا و کارکرد باورها و مناسک را در یک جامعه بدوی به‌تصویر می‌کشد، اقناع می‌شود. مطالب وی از غنای نظری، شواهد فراوان تجربی و توصیف‌های واقعی بهره می‌برند. تبیین‌های خاص و متمایزی که مالینوفسکی از دانش و مهارت، رفتارهای جادویی و باورهای دینی انسان‌ها و جوامع نخستین و به اعتبار تجربه زیسته و مستند خود در بین بومیان ارائه می‌دهد، کتاب وی را به اثری کلاسیک و مرجع تبدیل کرده‌است.
کلیدواژه: انسان‌شناسی، انسان بدوی، وحشی، آنیمیسم، توتمیسم، دین اولیه، جادو، پادجادو
کتاب جادو، علم و دین، درباره منشأ و خاستگاه این سه موضوع در بین انسان‌ها و جوامع نخستین و نیز ارتباط و تمایز آن‌ها با یکدیگر است و نویسنده از طریق زیستن با بومیان قبیله ملانزیایی در جزیره گینه نو جست‌وجو و بررسی خود را در این‌باره انجام داده‌است. مالینوفسکی (1944ـ1884م) نویسنده کتاب که به‌عنوان پدر انسان‌شناسی مدرن شناخته می‌شود، زاده لهستان بود، به غرب مهاجرت کرد، دکترای خود را در فلسفه گرفت، اما به مردم‌شناسی علاقه‌مند شد. وی بر این باور است که در مطالعه جامعه ابتدایی، دو قلمرو به‌وضوح متمایز یافت می‌شود: امر مقدس و امر نامقدس؛ به‌بیان دیگر، قلمرو دین و جادو و قلمرو علم.
اصلی‌ترین ویژگی کار مالینوفسکی در مطالعه پدیده‌های انسانی، تلاش همه‌جانبه برای تلفیق یک رویکرد نظری کلی به انسان و جامعه با شناخت دقیقی است که از جزئیات جوامع بدوی به‌دست می‌آورد. شناخت میدانی مفصلی که تا آن زمان در انسان‌شناسی کم‌سابقه بود. رویکرد نظری مالینوفسکی از برخی جریان‌های فکری مهم همچون کارکردگرایی در جامعه‌شناسی، عاطفه‌گرایی در مطالعه دین و روان‌کاوی تأثیر پذیرفته‌است. او سهم عمده‌ای در فراگیرساختن رویکرد تجربی مبتنی‌بر مشاهده مشارکت‌آمیز و روشمند در مطالعات انسان‌شناختی دارد. یکی از ثمرات روش مبتکرانه مالینوفسکی این است که مخاطب آثار وی نه از طریق اثبات‌های صوری بلکه با همراه‌شدن با وی زمانی که معنا و کارکرد باورها و مناسک را در یک جامعه بدوی به‌تصویر می‌کشد، اقناع می‌شود. مطالب وی از غنای نظری، شواهد فراوان تجربی و توصیف‌های واقعی بهره می‌برند. تبیین‌های خاص و متمایزی که مالینوفسکی از دانش و مهارت، رفتارهای جادویی و باورهای دینی انسان‌ها و جوامع نخستین و به اعتبار تجربه زیسته و مستند خود در بین بومیان ارائه می‌دهد، کتاب وی را به اثری کلاسیک و مرجع تبدیل کرده‌است.
کلیدواژه: انسان‌شناسی، انسان بدوی، وحشی، آنیمیسم، توتمیسم، دین اولیه، جادو، پادجادو
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |