گرامیداشت جواد صفی نژاد در عصر کتاب
| تاریخ ارسال: 1396/11/7 |
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از روابط عمومی موسسه خانه کتاب، چهاردهمین برنامه از سلسله برنامه‌های «عصر کتاب» که به گرامیداشت جواد صفینژاد، پژوهشگر جغرافیا و علوم اجتماعی اختصاص دارد، (سه‌شنبه ۱۰ بهمن ماه) با حضور مسئولان فرهنگی و مدیران انتشارات در سرای کتاب موسسه خانه کتاب برگزار می‌شود.
استاد جواد صفینژاد در نهم شهریور ۱۳۰۸شمسی در شهر ری متولد شد. نیاکان او از لر‌ها‌ی بختیار‌ی بودند. در سال ۱۳۳۲ در رشته تاریخ و جغرافیا دانشگاه تهران پذیرفته شد و در سال ۱۳۳۶ درجه لیسانس را دریافت کرد. سال ۱۳۴۵ با همکاری نادر افشار نادری بخش مستقل مطالعات و تحقیقات عشایری را پایه گذاری کرد. او کاشف شیوه سنتی کشاورزی ایران«بُنه» است.
همکاری با پژوهشکده های متعدد علمی، انجام ده‌ها طرح تحقیقاتی چون مطالعات میدانی در میان عشایر، تحقیق درباره سبزی کاری شهر ری و پیشینه جغرافیایی و تاریخی شمال خراسان و.. از جمله فعالیت‌های او است.
او را پدر مطالعات و پژوهش‌های «قنات» در ایران نامیده‌اند؛ مردم‌شناسی ایلات و عشایر لُر و قشقایی از تخصص های اوست. از جمله آثار او می‌توان به کتاب‌های «کتاب جهان نما(جغرافیای ایران و جهان)، رافائیل فلوغون، با همکاری غلامرضا سحاب، انتشارات دنیای جغرافیای سحاب»، «نظام سنتی آبیاری در نائین، انتشارات کمیته ملی آبیاری و زه کشی»، «مبانی جغرافیای انسانی، انتشارات امیر کبیر» و... اشاره کرد.
موسسه خانه کتاب پیش از این در سلسله برنامه‌های عصر کتاب آیین گرامیداشتی برای آذرتاش آذرنوش، سیداحمدوکیلیان، اسمعیل دمیرچی، محمدعلی مهدوی امیری، غلامحسین صدری افشار، عبدالله کوثری، الریش مارزلف، نوش‌آفرین انصاری، منصوره اتحادیه و حجت الاسلام و المسلمین علی صدرایی خویی برگزار کرده است.
برنامه عصر کتاب ویژه گرامیداشت جواد صفی نژاد، سه شنبه (۱۰ بهمن ماه ) ساعت ۱۶:۳۰ در سرای کتاب موسسه خانه کتاب به نشانی خیابان انقلاب، بین خیابان فلسطین و برادران مظفر جنوبی، شماره ۱۰۸۰، خانه کتاب، طبقه منفی ۲ برگزار می‌شود.
استاد جواد صفینژاد در نهم شهریور ۱۳۰۸شمسی در شهر ری متولد شد. نیاکان او از لر‌ها‌ی بختیار‌ی بودند. در سال ۱۳۳۲ در رشته تاریخ و جغرافیا دانشگاه تهران پذیرفته شد و در سال ۱۳۳۶ درجه لیسانس را دریافت کرد. سال ۱۳۴۵ با همکاری نادر افشار نادری بخش مستقل مطالعات و تحقیقات عشایری را پایه گذاری کرد. او کاشف شیوه سنتی کشاورزی ایران«بُنه» است.
همکاری با پژوهشکده های متعدد علمی، انجام ده‌ها طرح تحقیقاتی چون مطالعات میدانی در میان عشایر، تحقیق درباره سبزی کاری شهر ری و پیشینه جغرافیایی و تاریخی شمال خراسان و.. از جمله فعالیت‌های او است.
او را پدر مطالعات و پژوهش‌های «قنات» در ایران نامیده‌اند؛ مردم‌شناسی ایلات و عشایر لُر و قشقایی از تخصص های اوست. از جمله آثار او می‌توان به کتاب‌های «کتاب جهان نما(جغرافیای ایران و جهان)، رافائیل فلوغون، با همکاری غلامرضا سحاب، انتشارات دنیای جغرافیای سحاب»، «نظام سنتی آبیاری در نائین، انتشارات کمیته ملی آبیاری و زه کشی»، «مبانی جغرافیای انسانی، انتشارات امیر کبیر» و... اشاره کرد.
موسسه خانه کتاب پیش از این در سلسله برنامه‌های عصر کتاب آیین گرامیداشتی برای آذرتاش آذرنوش، سیداحمدوکیلیان، اسمعیل دمیرچی، محمدعلی مهدوی امیری، غلامحسین صدری افشار، عبدالله کوثری، الریش مارزلف، نوش‌آفرین انصاری، منصوره اتحادیه و حجت الاسلام و المسلمین علی صدرایی خویی برگزار کرده است.
برنامه عصر کتاب ویژه گرامیداشت جواد صفی نژاد، سه شنبه (۱۰ بهمن ماه ) ساعت ۱۶:۳۰ در سرای کتاب موسسه خانه کتاب به نشانی خیابان انقلاب، بین خیابان فلسطین و برادران مظفر جنوبی، شماره ۱۰۸۰، خانه کتاب، طبقه منفی ۲ برگزار می‌شود.
دفعات مشاهده: 2008 بار | دفعات چاپ: 253 بار | دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر
مناسک‌پژوهی در نظام مطالعات بومی ما مورد توجه قرار نگرفته است
| تاریخ ارسال: 1396/11/4 |
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،کتاب «مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین» تالیف مسعود معینی‌پور، در گروه دین و شاخه «کلیات اسلام» از سی و پنجمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی، به‌عنوان یکی از 9 نامزد
نهایی دریافت جایزه معرفی شده است.
مسعود معینی‌پور، دارای مدرک دکترا از دانشگاه معارف اسلامی، مدیر شبکه چهار سیما و عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) است. وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا، با اشاره به ماهیت این اثر بیان کرد: کتاب «مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین» اولین اثر درباره اربعین‌پژوهی از منظر مطالعات تمدنی و علوم اجتماعی است. با توجه به اینکه در راهپیمایی اربعین، یک پدیده مردمی و اجتماعی در ابعاد بزرگ شکل می‌گیرد، این پدیده را از چند منظر می‌توان مورد بررسی قرار داد.
نویسنده کتاب «کتاب الگوی توسعه سیاسی در اندیشه امام خمینی(ره)»، افزود: نکته نخست اینکه، این اجتماع بزرگ حول محور شخصیتی شکل می‌گیرد که در تمدن اسلامی دارای جایگاهی والا بوده و سازنده بسیاری از پایه‌های تمدن عظیم اسلامی است. در مقیاس
تمدنی، همانطور که به وقایعی همچون عاشورا، بعثت، غدیر و ظهور حضرت حجت نگاه می‌کنیم، یک کنش و واکنش‌هایی در بستر اجتماعی در ارتباط با آن وقایع شکل می‌گیرد و یک ایده را تحقق می‌بخشد.
این استاد دانشگاه گفت: نکته دوم اینکه راهپیمایی اربعین، یک پدیده کاملا اجتماعی، مردمی و خودجوش است، لذا با زندگی عمومی مردم سروکار دارد و ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی از جمله مسائل سیاسی، اقتصادی، مدیریتی، روانشناختی و ارتباطات میان‌فرهنگی را چندین روز درگیر می‌کند. ابعاد مختلفی در این راهپیمایی عظیم مستتر است که باید کشف شود و این ابعاد قابلیت پژوهش و بررسی‌های عمیق دارد.
معینی‌پور ادامه داد: در سال 94 این پدیده اجتماعی را با رویکرد علمی بررسی کردم. کتاب حاضر در چهار بخش با عنوان‌های مدنیت و امت در بستر اربعین، ظرفیت‌های کلان اجتماعی یک آیین دینی، آیین حسینی؛ ظرفیت‌های فرادینی و الگویی برای مطالعات آینده اربعین‌پژوهی، اربعین را از منظر تمدنی و علوم اجتماعی بررسی می‌کند. ظرفیت‌های تمدنی اربعین، سویه‌های جامعه‌شناختی اربعین، مباحث سیاست خارجی و مطالعات بین‌الملل، رویکرد مطالعات اقتصادی به اربعین و مطالعات میان‌فرهنگی، مهمترین سرفصل‌های کتاب هستند.
وی با اشاره به محتوای بخش‌های کتاب، اظهار کرد: بخش
نخست کتاب به موضوعاتی همچون ظرفیت‌های تمدنی کنگره اربعین، مدنیت و معنویت در آن و تلاش‌های راهبردی در تاثیرات راهپیمایی اربعین بر تمدن‌سازی اسلامی پرداخته و در بخش دوم موضوعاتی مانند ظرفیت‌های گردهمایی اربعین، فرصت‌های پنهان و مدیریت رسانه‌ای آن و اصلاح الگوی زیارت گردشگرانه بررسی شده است. نقش آیین اربعین به منزله گفتمانی برای تعامل و تفاهم گفتمان‌های متنوع مذهبی، آیین اربعین و جهانی‌سازی و ظرفیت‌های فرادینی و بین‌المللی مراسم اربعین، از موضوعات مطرح شده در بخش سوم کتاب است و در فصل پایانی با محور قرار دادن مطالعات و پژوهش‌هایی که درباره این رویداد بزرگ صورت می‌گیرد، تلاش شده یک الگوی نظری برای این پژوهش‌ها شناسایی شود.
نویسنده کتاب «مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین»، درباره مهمترین ویژگی‌های آن، بیان کرد: بحث مناسک‌پژوهی در نظام مطالعات بومی ما مورد توجه قرار نگرفته، در حالی‌که این پدیده یک مساله کاملا بومی و مهم است. به‌طور کلی در انجام پژوهش‌هایمان بیشتر به مسائل غیربومی توجه داریم. به این دلیل، موضوع پژوهش انجام شده، بدیع است.
معینی‌پور افزود: در بستر راهپیمایی اربعین، اتفاقات ناب اجتماعی رخ می‌دهد که تا دو سال پیش از منظر علمی بررسی نشده بود و همیشه از یک منظر حماسی و عاطفی به آن توجه داشتیم. همواره تلاش کردیم با روش‌های مطالعات علوم اجتماعی غربی به مطالعه مسائل بومی خود بپردازیم. در این کتاب، در حد توان یک نظام روش‌شناسی بومی تولید شد تا بتواند برای الگوهای زندگی اجتماعی دستاوردی داشته باشد. این حوزه مطالعاتی، برای جهان تشیع نیز می‌تواند مفید باشد و مخاطبان داخلی و بین‌المللی را به خود جلب کند.
این اجتماع بزرگ حول محور شخصیتی شکل می‌گیرد که در تمدن اسلامی دارای جایگاهی والا بوده و سازنده بسیاری از پایه‌های تمدن عظیم اسلامی است
مسعود معینی‌پور، دارای مدرک دکترا از دانشگاه معارف اسلامی، مدیر شبکه چهار سیما و عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) است. وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا، با اشاره به ماهیت این اثر بیان کرد: کتاب «مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین» اولین اثر درباره اربعین‌پژوهی از منظر مطالعات تمدنی و علوم اجتماعی است. با توجه به اینکه در راهپیمایی اربعین، یک پدیده مردمی و اجتماعی در ابعاد بزرگ شکل می‌گیرد، این پدیده را از چند منظر می‌توان مورد بررسی قرار داد.
نویسنده کتاب «کتاب الگوی توسعه سیاسی در اندیشه امام خمینی(ره)»، افزود: نکته نخست اینکه، این اجتماع بزرگ حول محور شخصیتی شکل می‌گیرد که در تمدن اسلامی دارای جایگاهی والا بوده و سازنده بسیاری از پایه‌های تمدن عظیم اسلامی است. در مقیاس
راهپیمایی اربعین، یک پدیده کاملا اجتماعی، مردمی و خودجوش است، لذا با زندگی عمومی مردم سروکار دارد و ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی از جمله مسائل سیاسی، اقتصادی، مدیریتی، روانشناختی و ارتباطات میان‌فرهنگی را چندین روز درگیر می‌کند
این استاد دانشگاه گفت: نکته دوم اینکه راهپیمایی اربعین، یک پدیده کاملا اجتماعی، مردمی و خودجوش است، لذا با زندگی عمومی مردم سروکار دارد و ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی از جمله مسائل سیاسی، اقتصادی، مدیریتی، روانشناختی و ارتباطات میان‌فرهنگی را چندین روز درگیر می‌کند. ابعاد مختلفی در این راهپیمایی عظیم مستتر است که باید کشف شود و این ابعاد قابلیت پژوهش و بررسی‌های عمیق دارد.
معینی‌پور ادامه داد: در سال 94 این پدیده اجتماعی را با رویکرد علمی بررسی کردم. کتاب حاضر در چهار بخش با عنوان‌های مدنیت و امت در بستر اربعین، ظرفیت‌های کلان اجتماعی یک آیین دینی، آیین حسینی؛ ظرفیت‌های فرادینی و الگویی برای مطالعات آینده اربعین‌پژوهی، اربعین را از منظر تمدنی و علوم اجتماعی بررسی می‌کند. ظرفیت‌های تمدنی اربعین، سویه‌های جامعه‌شناختی اربعین، مباحث سیاست خارجی و مطالعات بین‌الملل، رویکرد مطالعات اقتصادی به اربعین و مطالعات میان‌فرهنگی، مهمترین سرفصل‌های کتاب هستند.
وی با اشاره به محتوای بخش‌های کتاب، اظهار کرد: بخش
در بستر راهپیمایی اربعین، اتفاقات ناب اجتماعی رخ می‌دهد که تا دو سال پیش از منظر علمی بررسی نشده بود و همیشه از یک منظر حماسی و عاطفی به آن توجه داشتیم. همواره تلاش کردیم با روش‌های مطالعات علوم اجتماعی غربی به مطالعه مسائل بومی خود بپردازیم. در این کتاب، در حد توان یک نظام روش‌شناسی بومی تولید شد تا بتواند برای الگوهای زندگی اجتماعی دستاوردی داشته باشد
نویسنده کتاب «مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین»، درباره مهمترین ویژگی‌های آن، بیان کرد: بحث مناسک‌پژوهی در نظام مطالعات بومی ما مورد توجه قرار نگرفته، در حالی‌که این پدیده یک مساله کاملا بومی و مهم است. به‌طور کلی در انجام پژوهش‌هایمان بیشتر به مسائل غیربومی توجه داریم. به این دلیل، موضوع پژوهش انجام شده، بدیع است.
معینی‌پور افزود: در بستر راهپیمایی اربعین، اتفاقات ناب اجتماعی رخ می‌دهد که تا دو سال پیش از منظر علمی بررسی نشده بود و همیشه از یک منظر حماسی و عاطفی به آن توجه داشتیم. همواره تلاش کردیم با روش‌های مطالعات علوم اجتماعی غربی به مطالعه مسائل بومی خود بپردازیم. در این کتاب، در حد توان یک نظام روش‌شناسی بومی تولید شد تا بتواند برای الگوهای زندگی اجتماعی دستاوردی داشته باشد. این حوزه مطالعاتی، برای جهان تشیع نیز می‌تواند مفید باشد و مخاطبان داخلی و بین‌المللی را به خود جلب کند.
دفعات مشاهده: 1956 بار | دفعات چاپ: 263 بار | دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر
قانعی‌راد: توسلی تاریخ جامعه‌شناسی پس از انقلاب است
| تاریخ ارسال: 1396/11/4 |
ه گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)هشتمین مراسم جایزه علمی دکتر علیمحمد کاردان دوشنبه 11 دی با حضور علی‌اکبر صالحی، معاون رییس جمهور و رییس انرژی اتمی ایران، حجت‌الاسلام محمود دعایی مدیرمسئول روزنامه اطلاعات، احمد احمدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رییس انتشارات سَمت، رضا دواری اردکانی، رییس فرهنگستان علوم، غلامعلی افروز، روانشناس و دبیر مراسم، احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران، محمدامین قانعی‌راد، استاد جامعه‌شناسی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و خانواده دکتر علیمحمدکاردان در فرهنگ سرای ارسباران برگزار شد.
قانعی‌راد، استاد جامعه‌شناسی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در این مراسم طی سخنانی گفت: از سال 1355 به عنوان دانشجوی دانشگاه تهران با دکتر توسلی آشنا شدم. توسلی به عنوان یک معلم، استاد، پژوهشگر که نقش دانشگاهی خود را انجام می‌دهد، استادی که شاگرد پروری و از آنها دفاع می‌کند. وی بسیاری از جامعه شناسانی را که امروز در بخش‌های مدیریتی و سیاست گذاری کشور هستند را تربیت کرد.
وی ادامه داد: توسلی به عنوان تاریخ جامعه شناسی پس از انقلاب است. تاریخ این رشته مدیون توسلی است چراکه او مدافع این رشته بود و چانه زنی‌های بسیاری از حیث سیاست‌گذاری، نهادینه سازی و تحول این رشته داشت. او با صبر و حوصله کار طاقت فرسای دفاع از این رشته را برعهده داشت و اگر تلاش‌های او نبود چه بسا شاهد وضعیت تلخی در رشته‌های روانشناسی، جامعه شناسی و علوم انسانی و اجتماعی بودیم.
شاهد یک اجتماع خسته علمی هستیم
فرهنگ ارشاد سخنران دیگر نشست نیز با بیان اینکه توسلی اولین کسی است که کتاب جامعه‌شناسی کلاسیک را ترجمه کرد افزود: ما شاهد یک اجتماع خسته علمی هستیم اما کسی مثل توسلی در تقویت جامعه‌شناسی که همچنان نهال است و هنوز جا دارد تا ریشه‌هایش عمیق شود بدون هیچ ادعایی تلاش کردند.
وی در ادامه افزود: فرد و جامعه هر روز در حال پویایی و در مسیر اصالت هستند. من خودم را یک کنشگر می‌دانم اما توسلی یک فرد برگزیده است و فراتر از یک کُنشگر علمی برای علم در این کشور تلاش کرد، او فردی کارگزار، هوشمند، واقع بین و خودآگاه است.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: توسلی براساس نیاز جامعه قدم برداشت و از جامعه شناسی دفاع کرد و زمانی که علوم اجتماعی مورد تهاجم و سوءظن قرار داشت به تاسیس انجمن جامعه شناسی ایران همت گمارد.
توسلی از بنیان‌گذاران دروس دانشگاهی علوم انسانی است
حجت‌الاسلام احمد احمدی هم در این مراسم عنوان کرد: پیوند ما با دکتر توسلی به زمان بازگشایی دانشگاه‌ها برمی‌گردد. او با زحمت فراوان و بی ادعا مدت یکسال به همراه دوستانش به قم می‌آمدند و هر هفته یک تا سه روز با طرح و بررسی مسائل علوم انسانی برای طلبه‌ها می‌پرداختند و حاصل این جلسات تدوین 180 جزوه در رشته‌های مختلف علوم انسانی شد. در واقع توسلی از بنیان گذاران کتب و دروس دانشگاهی علوم انسانی بودند. همچنین مرحوم دکتر کاردان در تهیه کتاب‌های بیشماراز این جزوات در انتشارات سّمت کمک شایان توجهی داشتند به طوری که یک هزار و 40 میلیون نسخه از کتب درسی، مرجع در این انتشارات به چاپ رسید.
ما از توسلی و کتاب‌هایش بسیار مطلب آموختیم
در ادامه رضا داوری اردکانی نیز در این مراسم گفت: توسلی دانشجوی ممتاز زبان فرانسه بود و بعد به تحصیل جامعه‌شناسی در کشور فرانسه پرداخت. مقام توسلی در دفاع از جامعه‌شناسی و علوم اجتماعی جای انکار ندارد. دکتر کاردان استاد تعلیم و تربیت بود. در روانشناسی تربیتی و سیاسی حتی در فلسفه اجتماعی کتاب‌های خوبی ترجمه کرد. مرحوم کاردان ایران را خوب می‌شناخت با آثار ادبی و کهن آشنا بود به همه علوم و شئون جامعه توجه می‌کرد.
وی ادامه داد: باید شان آموزش و پرورش حفظ شود. علوم اجتماعی به ما می‌گوید: جای صنایع و علوم مختلف کجاست. در غرب علوم اجتماعی جامعه را کنترل می‌کند. ما از توسلی و کتاب‌هایش بسیار مطلب آموختیم و برایش آروزی پایداری داریم.
50 رساله دکتری به دبیرخانه ارسال شد
غلامعلی افروز، استاد تمام دانشگاه تهران، بنیانگذار و دبیر علمی مراسم گفت: ماندگاری حقیقی در قلب انسان‌هاست نه بر در و دیوار‌ها و دکتر کاردان اینگونه بود و در هشتمین دوره برگزاری جایزه علمی دکتر کاردان، مرد شجاعت، صداقت، اخلاق و ادب دکتر توسلی به عنوان استاد برجسته جامعه شناسی انتخاب شدند و تاکنون در دوره‌های پیشین اساتیدی چون احمد صافی، دکتر علی شریعتمداری، شکوهی، دکتررضا داوری اردکانی، احمداحمدی تجلیل به عمل آمده است و هدف ما این است همه فرهیختگان در هررشته تجلیل شوند.
افروز در ادامه یادآورشد: امسال 50 رساله دکتری به دفتر دبیرخانه ارسال شد و پیش‌بینی می‌شود تعداد رساله‌ها برای سال آینده به صد رساله برسد و حتی این جایزه در سطح بین‌المللی برگزار شود.
در ادامه برنامه کلیپی از فعالیت‌ها و زندگی دکتر کاردان پخش شد و محمد کاردان در بخش دیگری به معرفی دکتر غلامعباس توسلی پرداخت.
در پایان مراسم با حضور حجت‌الاسلام محمود دعایی، حجت‌الاسلام احمد احمدی، رضا داوری اردکانی، غلامعلی افروز، احمد مسجدجامعی، محمدامین قانعی‌راد، همسر مرحوم علیمحمدکاردان، فرهنگ ارشاد، توکلی و حسن‌زاده آیین اهدای جوایز هشتمین دوره جایزه علمی دکتر کاردان به دکتر غلامعباس توسلی انجام شد.
در پایان جوایز 4 رساله برتر به ترتیب رتبه به دکتر حسین نادعلی (رساله دکتری روانشناسی سلامت)، دکتر مهناز قیاسی (رساله دکتری روان شناسی دانشگاه الزهرا) ، زهرا رحیمی (رساله دکتری علوم تربیتی با گرایش برنامه ریزی درسی) و منصوره فضیلتی (رساله دکتری رشته روانشناسی با موضوع ارزیابی مداخلات خانواده محور از علوم تحقیقات دانشگاه آزاد تهران) اهدا شد.
قانعی‌راد، استاد جامعه‌شناسی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در این مراسم طی سخنانی گفت: از سال 1355 به عنوان دانشجوی دانشگاه تهران با دکتر توسلی آشنا شدم. توسلی به عنوان یک معلم، استاد، پژوهشگر که نقش دانشگاهی خود را انجام می‌دهد، استادی که شاگرد پروری و از آنها دفاع می‌کند. وی بسیاری از جامعه شناسانی را که امروز در بخش‌های مدیریتی و سیاست گذاری کشور هستند را تربیت کرد.
وی ادامه داد: توسلی به عنوان تاریخ جامعه شناسی پس از انقلاب است. تاریخ این رشته مدیون توسلی است چراکه او مدافع این رشته بود و چانه زنی‌های بسیاری از حیث سیاست‌گذاری، نهادینه سازی و تحول این رشته داشت. او با صبر و حوصله کار طاقت فرسای دفاع از این رشته را برعهده داشت و اگر تلاش‌های او نبود چه بسا شاهد وضعیت تلخی در رشته‌های روانشناسی، جامعه شناسی و علوم انسانی و اجتماعی بودیم.
شاهد یک اجتماع خسته علمی هستیم
فرهنگ ارشاد سخنران دیگر نشست نیز با بیان اینکه توسلی اولین کسی است که کتاب جامعه‌شناسی کلاسیک را ترجمه کرد افزود: ما شاهد یک اجتماع خسته علمی هستیم اما کسی مثل توسلی در تقویت جامعه‌شناسی که همچنان نهال است و هنوز جا دارد تا ریشه‌هایش عمیق شود بدون هیچ ادعایی تلاش کردند.
وی در ادامه افزود: فرد و جامعه هر روز در حال پویایی و در مسیر اصالت هستند. من خودم را یک کنشگر می‌دانم اما توسلی یک فرد برگزیده است و فراتر از یک کُنشگر علمی برای علم در این کشور تلاش کرد، او فردی کارگزار، هوشمند، واقع بین و خودآگاه است.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: توسلی براساس نیاز جامعه قدم برداشت و از جامعه شناسی دفاع کرد و زمانی که علوم اجتماعی مورد تهاجم و سوءظن قرار داشت به تاسیس انجمن جامعه شناسی ایران همت گمارد.
توسلی از بنیان‌گذاران دروس دانشگاهی علوم انسانی است
حجت‌الاسلام احمد احمدی هم در این مراسم عنوان کرد: پیوند ما با دکتر توسلی به زمان بازگشایی دانشگاه‌ها برمی‌گردد. او با زحمت فراوان و بی ادعا مدت یکسال به همراه دوستانش به قم می‌آمدند و هر هفته یک تا سه روز با طرح و بررسی مسائل علوم انسانی برای طلبه‌ها می‌پرداختند و حاصل این جلسات تدوین 180 جزوه در رشته‌های مختلف علوم انسانی شد. در واقع توسلی از بنیان گذاران کتب و دروس دانشگاهی علوم انسانی بودند. همچنین مرحوم دکتر کاردان در تهیه کتاب‌های بیشماراز این جزوات در انتشارات سّمت کمک شایان توجهی داشتند به طوری که یک هزار و 40 میلیون نسخه از کتب درسی، مرجع در این انتشارات به چاپ رسید.
ما از توسلی و کتاب‌هایش بسیار مطلب آموختیم
در ادامه رضا داوری اردکانی نیز در این مراسم گفت: توسلی دانشجوی ممتاز زبان فرانسه بود و بعد به تحصیل جامعه‌شناسی در کشور فرانسه پرداخت. مقام توسلی در دفاع از جامعه‌شناسی و علوم اجتماعی جای انکار ندارد. دکتر کاردان استاد تعلیم و تربیت بود. در روانشناسی تربیتی و سیاسی حتی در فلسفه اجتماعی کتاب‌های خوبی ترجمه کرد. مرحوم کاردان ایران را خوب می‌شناخت با آثار ادبی و کهن آشنا بود به همه علوم و شئون جامعه توجه می‌کرد.
وی ادامه داد: باید شان آموزش و پرورش حفظ شود. علوم اجتماعی به ما می‌گوید: جای صنایع و علوم مختلف کجاست. در غرب علوم اجتماعی جامعه را کنترل می‌کند. ما از توسلی و کتاب‌هایش بسیار مطلب آموختیم و برایش آروزی پایداری داریم.
50 رساله دکتری به دبیرخانه ارسال شد
غلامعلی افروز، استاد تمام دانشگاه تهران، بنیانگذار و دبیر علمی مراسم گفت: ماندگاری حقیقی در قلب انسان‌هاست نه بر در و دیوار‌ها و دکتر کاردان اینگونه بود و در هشتمین دوره برگزاری جایزه علمی دکتر کاردان، مرد شجاعت، صداقت، اخلاق و ادب دکتر توسلی به عنوان استاد برجسته جامعه شناسی انتخاب شدند و تاکنون در دوره‌های پیشین اساتیدی چون احمد صافی، دکتر علی شریعتمداری، شکوهی، دکتررضا داوری اردکانی، احمداحمدی تجلیل به عمل آمده است و هدف ما این است همه فرهیختگان در هررشته تجلیل شوند.
افروز در ادامه یادآورشد: امسال 50 رساله دکتری به دفتر دبیرخانه ارسال شد و پیش‌بینی می‌شود تعداد رساله‌ها برای سال آینده به صد رساله برسد و حتی این جایزه در سطح بین‌المللی برگزار شود.
در ادامه برنامه کلیپی از فعالیت‌ها و زندگی دکتر کاردان پخش شد و محمد کاردان در بخش دیگری به معرفی دکتر غلامعباس توسلی پرداخت.
در پایان مراسم با حضور حجت‌الاسلام محمود دعایی، حجت‌الاسلام احمد احمدی، رضا داوری اردکانی، غلامعلی افروز، احمد مسجدجامعی، محمدامین قانعی‌راد، همسر مرحوم علیمحمدکاردان، فرهنگ ارشاد، توکلی و حسن‌زاده آیین اهدای جوایز هشتمین دوره جایزه علمی دکتر کاردان به دکتر غلامعباس توسلی انجام شد.
در پایان جوایز 4 رساله برتر به ترتیب رتبه به دکتر حسین نادعلی (رساله دکتری روانشناسی سلامت)، دکتر مهناز قیاسی (رساله دکتری روان شناسی دانشگاه الزهرا) ، زهرا رحیمی (رساله دکتری علوم تربیتی با گرایش برنامه ریزی درسی) و منصوره فضیلتی (رساله دکتری رشته روانشناسی با موضوع ارزیابی مداخلات خانواده محور از علوم تحقیقات دانشگاه آزاد تهران) اهدا شد.
دفعات مشاهده: 2006 بار | دفعات چاپ: 252 بار | دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر
جامعه‌شناسی مردم‌مدار برای جامعه ما یک ضرروت است
| تاریخ ارسال: 1396/11/4 |
خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- خداداد خادم: جامعه‌شناسی مردم‌مدار با مایکل بوراوی در جهان شناخته می‌شود. بوراوی کتابی که مجموعه‌ای از مقالات در زمینه جامعه‌شناسی است در آمریکا منتشر می‌کند، از ضرورت مطرح شدن این جامعه‌شناسی در ایران همین بس که جامعه‌شناسانی مانند محمدامین قانعی‌راد، رئیس پیشین انجمن جامعه‌شناسی ایران به آن دامن زده و در توسعه جامعه‌شناسی مردم‌مدار به ضرورت توسعه انجمن جامعه‌شناسی و نهادهای مدنی اینچنینی پی برده و اقدام کره‌اند. در همین راستا با مجتبی ترکارانی، دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، محقق و مدرس دانشگاه، رئیس دفتر دانشگاهی انجمن جامعه‌شناسی لرستان درباره ضرورت و آسیب‌های این نوع جامعه‌شناسی با محوریت کتاب بوراوی به گفت‌وگو نشسته‌ایم. مشروح این گفت‌وگو در ادامه آمده است.
کتاب جامعه‌شناسی مردم‌مدار از چه موضوعی صحبت می‌کند و نویسندگان آن چه هدفی را دنبال می‌کنند؟
کتاب جامعه‌شناسی مردم‌مدار مجموعه مقالاتی است که با تلاش مایکل بوراوی رییس وقت انجمن جامعه‌شناسی آمریکا در جهت معرفی جامعه‌شناسی مردم‌مدار به عنوان یکی از انواع جامعه‌شناسی مطرح در عرصه علمی آمریکا مطرح شده است. مقاله اصلی بوراوی «در باب جامعه‌شناسی مردم‌مدار» در سال 1383 اولین‌بار در مجله انجمن جامعه‌شناسی ایران توسط نازنین شاه رکنی ترجمه و منتشر شد. سپس مجموعه مقالات این کتاب در سال 1394 توسط بهرنگ صدیقی و دیگران ترجمه و توسط نشرنی منتشرشده است. ایده اولیه این کتاب از سخنرانی معارفه آقای بوراوی به عنوان رییس انجمن جامعه‌شناسی آمریکا در سال 2004 گرفته شده است. ایشان نطق افتتاحیه خود را به عنوان فرصتی برای طرح این نوع جامعه‌شناسی در میدان جامعه‌شناسی آمریکا به‌کار گرفت. بوراوی در مقاله اول کتاب به تشریح تزهای یازده‌گانه خود در مورد این نوع جامعه‌شناسی می‌پردازد.
در مقالات بعدی دیدگاه‌های نقادانه و همدلانه جامعه‌شناسان برجسته آمریکا و اروپا در مورد این نوع جامعه‌شناسی آمده است. درمیان آنها می‌توان به تیپ‌های مختلف فکری از والرشتاین تا تورن و مسی و پترسون وابت اشاره کرد. نویسندگان مقالات فوق سعی کرده‌اند از منظر خاص خود جامعه‌شناسی مردم‌مدار را نقد کرده و وجوه مورد نظر را برجسته و یا رد کنند. در مجموع شاید بتوان گفت جامعه‌شناسی مسلط در آمریکا که به نحوی زیر تسلط جامعه‌شناسی حرفه‌ای قرار دارد، روی خوشی نسبت به پذیرش جامعه‌شناسی مردم آکادمیک رشد کند.
بوراوی بر اساس چه معیار فعالیت می‌کند؟
بوراوی بر اساس دو معیار؛ نوع مخاطبین (بیرون دانشگاه و درون دانشگاه) و نوع دانش (ابزاری و تاملی) چهار نوع جامعه‌شناسی را دراین حوزه تشخیص می‌دهد. حرفه‌ای، سیاستگذار، انتقادی و مردم‌مدار. جامعه‌شناسی حرفه‌ای با نوعی دانش ابزاری به مخاطبان دانشگاهی می‌پردازد. جامعه‌شناسی سیاستگذار با استفاده از دانش ابزاری در خدمت مخاطبان غیردانشگاهی است. همچنین جامعه‌شناسی انتقادی با طرح نوعی دانش تاملی رو به سوی مخاطبان دانشگاهی دارد و نهایتا جامعه‌شناسی مردم‌مدار با توجه به مخاطبان غیردانشگاهی نگاه تاملی دارد. به عبارتی دیگر وی به‌دنبال نوعی تقسیم کار بین انواع مختلف جامعه‌شناسان است و تلاش می‌کند هر مخاطب خاص را به نوع خاصی از جامعه‌شناسی ارجاع دهد. البته ایشان قبل‌تر در تقسیم‌بندی عام‌تری جامعه مدنی، دولت و بازار را به ترتیب به جامعه‌شناسی، علوم سیاسی و اقتصاد حواله داده بود.
بوراوی چه تعریفی از جامعه‌شناسی مردم‌مدار دارد و چه ضرورت و افق‌هایی برای طرح این نوع از جامعه‌شناسی تعریف می‌کند؟
به تعبیر بوراوی جامعه‌شناسی مردم‌مدار سعی می‌کند فراتر از مرز و محدوده دانشگاه با عموم مردم سروکار داشته و مدام با آنها درباره ارزش‌های بنیادین مورد قبول آنها، مسایل و دغدغه‌های روزمره مردم گفت‌وگو کند و هدف آن را به نوعی آشکارسازی امر ناآشکار و عمومی کردن امرخصوصی می‌داند. بوراوی این نوع جامعه‌شناسی را رقیبی برای انواع دیگر نمی‌داند بلکه آنها را مکمل و در کنارهم می‌بیند. جدا از اینکه با تقسیم‌بندی بوراوی موافق باشیم یا نه و آن را جامع و مانع بدانیم. نمی‌توان در نیاز به این رویکرد مردم‌مدارانه‌ای تردید روا داشت. به نظر می‌رسد امروزه در ضعف دولت-ملت‌ها و تمامیت‌خواهی بازار و غلبه دیدگاه‌های فردگرایانه و لیبرتارینیستی و تضعیف نهادهای بین‌المللی به طرح موضوعات اجتماعی و یا دغدغه‌های مشترک محلی، ملی و جهانی نیازمندیم. این جز با مشارکت جامعه‌شناسان و همکاری آنها با دیگر متخصصان با کمک نوعی جامعه‌شناسی مردم‌مدار امکان‌پذیر نخواهد بود.
بنابراین در این کتاب می‌توان با اندیشه‌های طراح اصلی ایده جامعه‌شناسی مردم‌مدار و منتقدان آن آشنا شد. علاوه بر این بوراوی سعی کرده است در پایان کتاب نگاهی توضیحی و تبیینی به انتقادها، دغدغه‌ها و نگرانی‌های منتقدان خود داشته باشد و تا حدی پاسخ آنها را بدهد. ولی جایگاه حرفه‌ای بوراوی در جاانداختن این ایده بسیار موثر بوده است. گرچه همه نویسندگان معترف هستند که این ایده با وجود سابقه بالای جامعه‌شناسی در حوزه عمومی هنوز در جامعه آمریکا به شکل مدون و دانشگاهی آن در مرحله اولیه خود قرار دارد و انتظار اینکه در جامعه دانشگاهی آمریکا به راحتی پذیرفته شود، انتظار خوش بینانه‌ای است.
فکر می‌کنید با توجه به بافت متفاوت ایران و آمریکا زمینه‌ای برای جذابیت این کتاب و حتی این نوع جامعه‌شناسی در ایران وجود دارد؟
به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر با تلاش بسیاری از جامعه‌شناسان و فراهم شدن بسترهای عینی و ذهنی در ایران این نوع جامعه‌شناسی طرفداران خوبی پیدا کرده و در حال رشد است. دلیل اول را می‌توان کم فروغ شدن جامعه‌شناسی انتقادی در محافل دانشگاهی و حتی کم اثر شدن آن در حوزه عمومی دانست. جامعه‌شناسان انتقادی به دلایل مختلف حضور خود را در میدان علمی و فکری از دست داده‌اند. حتی شاید به نوعی جامعه ما به این نتیجه رسیده است که می‌توان در حرکت‌های آرام و تعامل بین انجمن‌های علمی مدنی و دولت و مردم، جامعه مدنی را بهتر تقویت کرد. در عین حال لازم به ذکر است که در سال‌های اخیر به مدد توده‌ای شدن دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیلان زیادی در مقاطع کارشناسی تا دکتری در رشته جامعه‌شناسی تولید شده است و اینها به سهم خود در عمومی کردن دانش جامعه‌شناسی موثر بوده‌اند.
بنابراین امروز در اکثر شهرهای بزرگ بدون توجه به سطح کیفی مدارک دانشگاهی تحصیل‌کرده‌های زیادی در این رشته وجود دارد که سعی می‌کنند در محل کار و زندگی خود، دغدغه‌ها و مسائل زندگی خود را با رویکرد جامعه‌شناسی مردم‌مدار دنبال کنند. از طرفی دیگر، افزایش فارغ‌التحصیلان زن در رشته جامعه‌شناسی و افزایش فارغ‌التحصیلان در مناطق قومیتی به ابزاری در دست گروه‌های حاشیه‌ای برای کسب حقوق خویش و ایجاد واحدهای بین رشته‌ای بدل شده است تا با استفاده از گفتمان جامعه‌شناسی پیگیر مطالبات اجتماعی‌شان در عرصه عمومی باشند. همچنین آخرین عامل تاثیرگذار ورود افرادی با سابقه تحصیلات غیر جامعه‌شناسی به این رشته می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد عرصه‌های بین رشته‌ای و گسترش جامعه‌شناسی مردم‌مدار باشد. باوجود اینکه هنوز سرفصل‌ها و فضاهای رسمی دانشگاهی ایران به راحتی به جامعه‌شناسی مردم‌مدار راه نمی‌دهند و هنوز این فضا در تسلط بوروکرات‌های دانشگاهی قرار دارد. ولی در فضاهای حاشیه‌ای دانشگاه و انجمن‌های علمی جامعه‌شناسی فضا برای طرح این نوع جامعه‌شناسی مناسب‌ترشده است.
این انجمن‌ها نشست‌های متعددی را با حضور افرادی از رشته‌های گوناگون برگزار می‌کنند که شاید دانشگاهی به معنای رسمی آن نبوده و دغدغه‌ها و مسائل طرح شده نیز ضرورتاً در آکادمی‌ها پیگیری نمی‌شود. علاوه بر اینکه به مدد ارتباطات مجازی و وجود افراد تحصیل‌کرده این انجمن‌ها و نهادهای علمی تا استان‌های کمتر توسعه‌یافته و دوردست گسترش یافته است. می‌توان در این مناطق نیز حوزه‌های عمومی بحث و گفتگوی مردم‌مدارانه‌ای سراغ گرفت که در آنجا جامعه‌شناسان مسائل خود و جامعه‌شان را به گفت‌وگو نشسته‌اند. در پایان باید به کانال‌های مجازی(تلگرامی) مانند جامعه‌شناسی مردم‌مدار یا جامعه‌شناسی حوزه عمومی و... اشاره کرد که گردانندگان آنها در پی ترویج سبک خاص جامعه‌شناسی مردم‌مدارانه خود به مخاطبان غیرتخصصی و یا ارائه فهمی عامه فهم از موضوعات با نگاهی جامعه‌شناسی هستند و هدف خود را از این کار شنیدن صدای اقشار محذوف و بی‌صدای جامعه و رساندن آن به محققان و سیاستگذاران و دیگر مردم دارند.
در جامعه ما جامعه‌شناسی مردم‌مدار با چه آسیب و افت‌هایی می‌تواند همراه باشد؟
البته این نوع جامعه‌شناسی در جامعه‌ای که هنوز بنیان‌های علمی و آکادمیکی علوم اجتماعی قوی نشده است و قابلیت تولید دانش و انباشت آن ضعیف است، می‌تواند به نوعی سطحی‌زدگی و عوام‌زدگی در علم منجر شود، مخصوصا وقتی با اندیشه‌های پست مدرن مبنی بر بی اعتباری حقیقت و نوعی نسبی‌گرایی معرفتی همراه شود می‌تواند آسیب‌زا باشد. این امکان وجود دارد مدافعان این نوع معیارهای اعتبار علمی تخصصی را بی ارزش دانسته و فاصله خود را با دیدگاه‌های نظری بیشتر کنند. نگرش آسیب‌شناختی دیگری که معمولا در این نوع وجود دارد، این است که جامعه‌شناسی مردم‌مدار خود را ناجی و فرشته تاریخ در جوامع بداند و به دنبال حل همه مسائل از طریق، یا به میانجی جامعه‌شناسی باشد. این نگرش بار زیادی را به جامعه‌شناسی تحمیل کرده و باعث طرد جامعه‌شناسی از دیگر علوم می‌شود.
از طرفی دیگر واردشدن جامعه‌شناسی به حوزه عمومی و دنباله‌روی از دغدغه‌های توده مردم می‌تواند به عوام‌زده کردن جامعه‌شناس منجر شود. برای جلوگیری از این مشکل جامعه‌شناس نباید ارتباط خود را با دیگر انواع جامعه‌شناسی قطع کند. بلکه بسیاری از مسائل موجود در جامعه را به سطوح دیگر جامعه‌شناسی و حتی علوم دیگر انتقال دهد و خود را یک تنه در مقابل مطالبات و انتظارات فزاینده جامعه قرار ندهد. در پایان باید گفت که این نوع جامعه‌شناسی می‌تواند رابطه بین دانشگاهیان را با جامعه مدنی حفظ و تقویت کند. زیرا در تضعیف ارتباط این دو حوزه، شریان‌های فکری جامعه‌شناس قطع شده و نمی‌تواند نگاه و دانش تازه‌ای به جامعه مدنی تزریق کند و ازطرفی دیگر نمی‌تواند راهی برای جذب مسائل و دغدغه‌های حوزه عمومی به جامعه‌شناسان داشته باشد. بنابراین جامعه‌شناسی مردم‌مدار با شناخت توانایی‌ها و محدودیت‌ها می‌تواند در جامعه ما پربرکت باشد.
کتاب جامعه‌شناسی مردم‌مدار از چه موضوعی صحبت می‌کند و نویسندگان آن چه هدفی را دنبال می‌کنند؟
کتاب جامعه‌شناسی مردم‌مدار مجموعه مقالاتی است که با تلاش مایکل بوراوی رییس وقت انجمن جامعه‌شناسی آمریکا در جهت معرفی جامعه‌شناسی مردم‌مدار به عنوان یکی از انواع جامعه‌شناسی مطرح در عرصه علمی آمریکا مطرح شده است. مقاله اصلی بوراوی «در باب جامعه‌شناسی مردم‌مدار» در سال 1383 اولین‌بار در مجله انجمن جامعه‌شناسی ایران توسط نازنین شاه رکنی ترجمه و منتشر شد. سپس مجموعه مقالات این کتاب در سال 1394 توسط بهرنگ صدیقی و دیگران ترجمه و توسط نشرنی منتشرشده است. ایده اولیه این کتاب از سخنرانی معارفه آقای بوراوی به عنوان رییس انجمن جامعه‌شناسی آمریکا در سال 2004 گرفته شده است. ایشان نطق افتتاحیه خود را به عنوان فرصتی برای طرح این نوع جامعه‌شناسی در میدان جامعه‌شناسی آمریکا به‌کار گرفت. بوراوی در مقاله اول کتاب به تشریح تزهای یازده‌گانه خود در مورد این نوع جامعه‌شناسی می‌پردازد.
در مقالات بعدی دیدگاه‌های نقادانه و همدلانه جامعه‌شناسان برجسته آمریکا و اروپا در مورد این نوع جامعه‌شناسی آمده است. درمیان آنها می‌توان به تیپ‌های مختلف فکری از والرشتاین تا تورن و مسی و پترسون وابت اشاره کرد. نویسندگان مقالات فوق سعی کرده‌اند از منظر خاص خود جامعه‌شناسی مردم‌مدار را نقد کرده و وجوه مورد نظر را برجسته و یا رد کنند. در مجموع شاید بتوان گفت جامعه‌شناسی مسلط در آمریکا که به نحوی زیر تسلط جامعه‌شناسی حرفه‌ای قرار دارد، روی خوشی نسبت به پذیرش جامعه‌شناسی مردم آکادمیک رشد کند.
بوراوی بر اساس چه معیار فعالیت می‌کند؟
بوراوی بر اساس دو معیار؛ نوع مخاطبین (بیرون دانشگاه و درون دانشگاه) و نوع دانش (ابزاری و تاملی) چهار نوع جامعه‌شناسی را دراین حوزه تشخیص می‌دهد. حرفه‌ای، سیاستگذار، انتقادی و مردم‌مدار. جامعه‌شناسی حرفه‌ای با نوعی دانش ابزاری به مخاطبان دانشگاهی می‌پردازد. جامعه‌شناسی سیاستگذار با استفاده از دانش ابزاری در خدمت مخاطبان غیردانشگاهی است. همچنین جامعه‌شناسی انتقادی با طرح نوعی دانش تاملی رو به سوی مخاطبان دانشگاهی دارد و نهایتا جامعه‌شناسی مردم‌مدار با توجه به مخاطبان غیردانشگاهی نگاه تاملی دارد. به عبارتی دیگر وی به‌دنبال نوعی تقسیم کار بین انواع مختلف جامعه‌شناسان است و تلاش می‌کند هر مخاطب خاص را به نوع خاصی از جامعه‌شناسی ارجاع دهد. البته ایشان قبل‌تر در تقسیم‌بندی عام‌تری جامعه مدنی، دولت و بازار را به ترتیب به جامعه‌شناسی، علوم سیاسی و اقتصاد حواله داده بود.
بوراوی چه تعریفی از جامعه‌شناسی مردم‌مدار دارد و چه ضرورت و افق‌هایی برای طرح این نوع از جامعه‌شناسی تعریف می‌کند؟
به تعبیر بوراوی جامعه‌شناسی مردم‌مدار سعی می‌کند فراتر از مرز و محدوده دانشگاه با عموم مردم سروکار داشته و مدام با آنها درباره ارزش‌های بنیادین مورد قبول آنها، مسایل و دغدغه‌های روزمره مردم گفت‌وگو کند و هدف آن را به نوعی آشکارسازی امر ناآشکار و عمومی کردن امرخصوصی می‌داند. بوراوی این نوع جامعه‌شناسی را رقیبی برای انواع دیگر نمی‌داند بلکه آنها را مکمل و در کنارهم می‌بیند. جدا از اینکه با تقسیم‌بندی بوراوی موافق باشیم یا نه و آن را جامع و مانع بدانیم. نمی‌توان در نیاز به این رویکرد مردم‌مدارانه‌ای تردید روا داشت. به نظر می‌رسد امروزه در ضعف دولت-ملت‌ها و تمامیت‌خواهی بازار و غلبه دیدگاه‌های فردگرایانه و لیبرتارینیستی و تضعیف نهادهای بین‌المللی به طرح موضوعات اجتماعی و یا دغدغه‌های مشترک محلی، ملی و جهانی نیازمندیم. این جز با مشارکت جامعه‌شناسان و همکاری آنها با دیگر متخصصان با کمک نوعی جامعه‌شناسی مردم‌مدار امکان‌پذیر نخواهد بود.
بنابراین در این کتاب می‌توان با اندیشه‌های طراح اصلی ایده جامعه‌شناسی مردم‌مدار و منتقدان آن آشنا شد. علاوه بر این بوراوی سعی کرده است در پایان کتاب نگاهی توضیحی و تبیینی به انتقادها، دغدغه‌ها و نگرانی‌های منتقدان خود داشته باشد و تا حدی پاسخ آنها را بدهد. ولی جایگاه حرفه‌ای بوراوی در جاانداختن این ایده بسیار موثر بوده است. گرچه همه نویسندگان معترف هستند که این ایده با وجود سابقه بالای جامعه‌شناسی در حوزه عمومی هنوز در جامعه آمریکا به شکل مدون و دانشگاهی آن در مرحله اولیه خود قرار دارد و انتظار اینکه در جامعه دانشگاهی آمریکا به راحتی پذیرفته شود، انتظار خوش بینانه‌ای است.
فکر می‌کنید با توجه به بافت متفاوت ایران و آمریکا زمینه‌ای برای جذابیت این کتاب و حتی این نوع جامعه‌شناسی در ایران وجود دارد؟
به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر با تلاش بسیاری از جامعه‌شناسان و فراهم شدن بسترهای عینی و ذهنی در ایران این نوع جامعه‌شناسی طرفداران خوبی پیدا کرده و در حال رشد است. دلیل اول را می‌توان کم فروغ شدن جامعه‌شناسی انتقادی در محافل دانشگاهی و حتی کم اثر شدن آن در حوزه عمومی دانست. جامعه‌شناسان انتقادی به دلایل مختلف حضور خود را در میدان علمی و فکری از دست داده‌اند. حتی شاید به نوعی جامعه ما به این نتیجه رسیده است که می‌توان در حرکت‌های آرام و تعامل بین انجمن‌های علمی مدنی و دولت و مردم، جامعه مدنی را بهتر تقویت کرد. در عین حال لازم به ذکر است که در سال‌های اخیر به مدد توده‌ای شدن دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیلان زیادی در مقاطع کارشناسی تا دکتری در رشته جامعه‌شناسی تولید شده است و اینها به سهم خود در عمومی کردن دانش جامعه‌شناسی موثر بوده‌اند.
بنابراین امروز در اکثر شهرهای بزرگ بدون توجه به سطح کیفی مدارک دانشگاهی تحصیل‌کرده‌های زیادی در این رشته وجود دارد که سعی می‌کنند در محل کار و زندگی خود، دغدغه‌ها و مسائل زندگی خود را با رویکرد جامعه‌شناسی مردم‌مدار دنبال کنند. از طرفی دیگر، افزایش فارغ‌التحصیلان زن در رشته جامعه‌شناسی و افزایش فارغ‌التحصیلان در مناطق قومیتی به ابزاری در دست گروه‌های حاشیه‌ای برای کسب حقوق خویش و ایجاد واحدهای بین رشته‌ای بدل شده است تا با استفاده از گفتمان جامعه‌شناسی پیگیر مطالبات اجتماعی‌شان در عرصه عمومی باشند. همچنین آخرین عامل تاثیرگذار ورود افرادی با سابقه تحصیلات غیر جامعه‌شناسی به این رشته می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد عرصه‌های بین رشته‌ای و گسترش جامعه‌شناسی مردم‌مدار باشد. باوجود اینکه هنوز سرفصل‌ها و فضاهای رسمی دانشگاهی ایران به راحتی به جامعه‌شناسی مردم‌مدار راه نمی‌دهند و هنوز این فضا در تسلط بوروکرات‌های دانشگاهی قرار دارد. ولی در فضاهای حاشیه‌ای دانشگاه و انجمن‌های علمی جامعه‌شناسی فضا برای طرح این نوع جامعه‌شناسی مناسب‌ترشده است.
این انجمن‌ها نشست‌های متعددی را با حضور افرادی از رشته‌های گوناگون برگزار می‌کنند که شاید دانشگاهی به معنای رسمی آن نبوده و دغدغه‌ها و مسائل طرح شده نیز ضرورتاً در آکادمی‌ها پیگیری نمی‌شود. علاوه بر اینکه به مدد ارتباطات مجازی و وجود افراد تحصیل‌کرده این انجمن‌ها و نهادهای علمی تا استان‌های کمتر توسعه‌یافته و دوردست گسترش یافته است. می‌توان در این مناطق نیز حوزه‌های عمومی بحث و گفتگوی مردم‌مدارانه‌ای سراغ گرفت که در آنجا جامعه‌شناسان مسائل خود و جامعه‌شان را به گفت‌وگو نشسته‌اند. در پایان باید به کانال‌های مجازی(تلگرامی) مانند جامعه‌شناسی مردم‌مدار یا جامعه‌شناسی حوزه عمومی و... اشاره کرد که گردانندگان آنها در پی ترویج سبک خاص جامعه‌شناسی مردم‌مدارانه خود به مخاطبان غیرتخصصی و یا ارائه فهمی عامه فهم از موضوعات با نگاهی جامعه‌شناسی هستند و هدف خود را از این کار شنیدن صدای اقشار محذوف و بی‌صدای جامعه و رساندن آن به محققان و سیاستگذاران و دیگر مردم دارند.
در جامعه ما جامعه‌شناسی مردم‌مدار با چه آسیب و افت‌هایی می‌تواند همراه باشد؟
البته این نوع جامعه‌شناسی در جامعه‌ای که هنوز بنیان‌های علمی و آکادمیکی علوم اجتماعی قوی نشده است و قابلیت تولید دانش و انباشت آن ضعیف است، می‌تواند به نوعی سطحی‌زدگی و عوام‌زدگی در علم منجر شود، مخصوصا وقتی با اندیشه‌های پست مدرن مبنی بر بی اعتباری حقیقت و نوعی نسبی‌گرایی معرفتی همراه شود می‌تواند آسیب‌زا باشد. این امکان وجود دارد مدافعان این نوع معیارهای اعتبار علمی تخصصی را بی ارزش دانسته و فاصله خود را با دیدگاه‌های نظری بیشتر کنند. نگرش آسیب‌شناختی دیگری که معمولا در این نوع وجود دارد، این است که جامعه‌شناسی مردم‌مدار خود را ناجی و فرشته تاریخ در جوامع بداند و به دنبال حل همه مسائل از طریق، یا به میانجی جامعه‌شناسی باشد. این نگرش بار زیادی را به جامعه‌شناسی تحمیل کرده و باعث طرد جامعه‌شناسی از دیگر علوم می‌شود.
از طرفی دیگر واردشدن جامعه‌شناسی به حوزه عمومی و دنباله‌روی از دغدغه‌های توده مردم می‌تواند به عوام‌زده کردن جامعه‌شناس منجر شود. برای جلوگیری از این مشکل جامعه‌شناس نباید ارتباط خود را با دیگر انواع جامعه‌شناسی قطع کند. بلکه بسیاری از مسائل موجود در جامعه را به سطوح دیگر جامعه‌شناسی و حتی علوم دیگر انتقال دهد و خود را یک تنه در مقابل مطالبات و انتظارات فزاینده جامعه قرار ندهد. در پایان باید گفت که این نوع جامعه‌شناسی می‌تواند رابطه بین دانشگاهیان را با جامعه مدنی حفظ و تقویت کند. زیرا در تضعیف ارتباط این دو حوزه، شریان‌های فکری جامعه‌شناس قطع شده و نمی‌تواند نگاه و دانش تازه‌ای به جامعه مدنی تزریق کند و ازطرفی دیگر نمی‌تواند راهی برای جذب مسائل و دغدغه‌های حوزه عمومی به جامعه‌شناسان داشته باشد. بنابراین جامعه‌شناسی مردم‌مدار با شناخت توانایی‌ها و محدودیت‌ها می‌تواند در جامعه ما پربرکت باشد.
دفعات مشاهده: 2103 بار | دفعات چاپ: 261 بار | دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر
سید جواد طباطبایی رتبه نخست را به‌دست آورد
| تاریخ ارسال: 1396/11/4 |
نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی امروز برگزیدگانش را شناخت. سیدجواد طباطبایی رتبه نخست را در گروه علوم سیاسی به‌دست آورد و امیرهوشنگ ابتهاج (سایه) و حسین معصومی‌همدانی جایزه پیشکسوت علوم انسانی ایران را گرفتند.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی امروز یکشنبه (24 دی‌ماه) در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزیدگان خود را شناخت.
امسال در بخش ویژه امیرهوشنگ ابتهاج (سایه) و حسین معصومی‌همدانی جایزه پیشکسوت علوم انسانی ایران را به خود اختصاص دادند. جایزه ابتهاج را محقق‌داماد دریافت کرد.
جایزه شخصیت‌های پیشرو به نمایندگان مرحوم دکتر عباس زریاب‌خویی و مرحوم حمید عنایت اهدا شد.
عبدالحسین نیک‌گهر به‌عنوان مترجم برتر و محمد نقی‌زاده به‌عنوان نظریه‌پرداز برتر تجلیل شدند.
همچنین انجمن مدیریت ایران به‌عنوان انجمن علمی برتر و نشریه جستارهای زبانی از دانشگاه تربیت مدرس به‌عنوان نشریه علمی و پژوهشی برتر شناخته شدند.
اما در بخش برگزیدگان گروه‌های علمی محمدباقر وثوقی و منصور صفت‌گل با کتاب «اطلس تاریخ بنادر و دریانوردی ایران» رتبه اول بخش بزرگسال را به خود اختصاص دادند. همچنین روح‌الله بهرامی با کتاب «کیسانیه، جریان‌های فکری و تکاپوهای سیاسی(تأملاتی جدید در باب زوال امویان و برآمدن عباسیان)» رتبه سوم را از آن خود کرد.
همچنین بخش جوان گروه تاریخ، جغرافیا و باستان‌شناسی، فهیمه شیخ شعاعی رتبه سوم را کسب کرد.
در بخش برگزیدگان حقوق کتاب ژانت بلیک حائز رتبه اول شد همچنین نفیسه شوشی‌نسب توانست با «ماهیت حقوقی اوراق بهادار» رتبه سوم بخش جوان را در این گروه کسب کند.
گروه زبان و ادبیات امسال در بخش بزرگسال رتبه اول و دوم نداشت اما رتبه سوم را اسماعیل سعادت با کتاب 6جلدی دانشنامه زبان و ادب فارسی کسب کرد. همچنین در بخش جوان این گروه لیلا حق‌پرست و سمیه‌سادات طباطبایی توانستند رتبه‌‌های اول و سوم را کسب کنند.
گروه علوم اجتماعی و علوم ارتباطات در بخش بزرگسال امسال رتبه اول و دوم را شایسته تقدیر ندانست اما محمدامین قانعی‌راد با کتاب «پیمایش علم و جامعه» رتبه سوم را به خود اختصاص داد. همچنین در بخش جوان سیدمرتضی هاشمی مدنی توانست با کتاب «خداباوری و خداناباوری در عصر پساسکولار» رتبه اول را کسب کند. در همین بخش نسیبه زنجری رتبه دوم را کسب کرد.
حسن دانایی‌فرد با کتاب «نهضت‌های مدیریتی در بخش دولتی: گذشته، حال، آینده» رتبه سوم گروه علوم اقتصادی، مدیریت و حسابداری را به‌دست آورد. همچنین در این بخش مهدی صارم و صدیقه‌سادات هاشمی رتبه‌‌های اول و دوم بخش جوان را کسب کردند.
گروه علوم تربیتی و روانشناسی، علوم رفتاری و تربیت‌بدنی امسال تنها در بخش بزرگسال فرشته چراغی را با رساله دکتری مفهوم‌سازی خرد بر مبنای مطالعه ساختار عاملی حائز رتبه سوم دانست.
سیدجواد طباطبایی امسال در نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی توانست با کتاب «تاریخ اندیشه سیاسی جدید در اروپا جلد نخست از نوزایش تا انقلاب فرانسه دفتر سوم: نظام‌های نوآیین در اندیشه سیاسی» رتبه نخست گروه علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و مطالعات منطقه‌ای را بدست بیاورد. همچنین در این گروه مهدی نجف‌زاده نیز با کتاب «جابجایی دو انقلاب چرخش‌های امر دینی در جامعه ایران» رتبه سوم را کسب کرد. بهزاد عطارزاده نیز در بخش جوان این گروه رتبه دوم را با رساله دکتری خود به‌دست آورد.
در گروه فقه، اصول، علوم قرآنی و حدیث نیز حسین شجاعی واجنانی با رساله کارشناسی ارشد رهیافتی انتقادی در به‌کارگیری تاریخ در تفاسیر قرآنی معاصر رتبه سوم را کسب کرد.
اما در بخش برگزیدگان گروه فلسفه، کلام، ادیان، اخلاق و عرفان کتاب «ضرورت دلالت و جهان‌های ممکن» اثر محمد سعیدی‌مهر در بخش بزرگسال رتبه سوم را به‌دست آورد و امین شاهوردی نیز در بخش جوان همین گروه با رساله دکتری رتبه سوم را از آن خود کرد.
«کتابشناسی جامع خواجه نصیرالدین طوسی» اثر سیدحجت‌الحق حسینی توانست رتبه‌سوم بخش بزرگسال را در گروه فناوری اطلاعات، اطلاع‌رسانی و کتابداری کسب کند. همچنین سمیه‌سادات آخشیک با رساله دکتری رتبه سوم بخش جوان این گروه را کسب کرد.
کتاب «کارآمدی روش اجتهادی امام خمینی اثر غلامحسین مقیمی رتبه سوم بخش بزرگسال گروه مطالعات انقلاب اسلامی و امام خمینی را به‌دست آورد و علیرضا استادیان خانی رتبه سوم بخش جوان را به‌دست آورد.
سمانه بقلانی در گروه مطالعات هنر و زیبا‌شناسی در بخش جوان با پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود رتبه دوم را به‌دست آورد.
اما در بخش برگزیدگان خارجی نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی محمود ایوب از کشور لبنان، آیت‌الله شیخ محمدآصف محسنی قندهاری از کشور افغانستان، محمدعلی قره‌داغی از عراق، هاینتس گائوبه از کشور آلمان، برنارد اوکین از کشور ایرلند و منیر درکیچ از کشور بوسنی و هرزگوین به‌سبب جمیع آثار در حوزه ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی تجلیل شدند.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی امروز یکشنبه (24 دی‌ماه) در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزیدگان خود را شناخت.
امسال در بخش ویژه امیرهوشنگ ابتهاج (سایه) و حسین معصومی‌همدانی جایزه پیشکسوت علوم انسانی ایران را به خود اختصاص دادند. جایزه ابتهاج را محقق‌داماد دریافت کرد.
جایزه شخصیت‌های پیشرو به نمایندگان مرحوم دکتر عباس زریاب‌خویی و مرحوم حمید عنایت اهدا شد.
عبدالحسین نیک‌گهر به‌عنوان مترجم برتر و محمد نقی‌زاده به‌عنوان نظریه‌پرداز برتر تجلیل شدند.
همچنین انجمن مدیریت ایران به‌عنوان انجمن علمی برتر و نشریه جستارهای زبانی از دانشگاه تربیت مدرس به‌عنوان نشریه علمی و پژوهشی برتر شناخته شدند.
اما در بخش برگزیدگان گروه‌های علمی محمدباقر وثوقی و منصور صفت‌گل با کتاب «اطلس تاریخ بنادر و دریانوردی ایران» رتبه اول بخش بزرگسال را به خود اختصاص دادند. همچنین روح‌الله بهرامی با کتاب «کیسانیه، جریان‌های فکری و تکاپوهای سیاسی(تأملاتی جدید در باب زوال امویان و برآمدن عباسیان)» رتبه سوم را از آن خود کرد.
همچنین بخش جوان گروه تاریخ، جغرافیا و باستان‌شناسی، فهیمه شیخ شعاعی رتبه سوم را کسب کرد.
در بخش برگزیدگان حقوق کتاب ژانت بلیک حائز رتبه اول شد همچنین نفیسه شوشی‌نسب توانست با «ماهیت حقوقی اوراق بهادار» رتبه سوم بخش جوان را در این گروه کسب کند.
گروه زبان و ادبیات امسال در بخش بزرگسال رتبه اول و دوم نداشت اما رتبه سوم را اسماعیل سعادت با کتاب 6جلدی دانشنامه زبان و ادب فارسی کسب کرد. همچنین در بخش جوان این گروه لیلا حق‌پرست و سمیه‌سادات طباطبایی توانستند رتبه‌‌های اول و سوم را کسب کنند.
گروه علوم اجتماعی و علوم ارتباطات در بخش بزرگسال امسال رتبه اول و دوم را شایسته تقدیر ندانست اما محمدامین قانعی‌راد با کتاب «پیمایش علم و جامعه» رتبه سوم را به خود اختصاص داد. همچنین در بخش جوان سیدمرتضی هاشمی مدنی توانست با کتاب «خداباوری و خداناباوری در عصر پساسکولار» رتبه اول را کسب کند. در همین بخش نسیبه زنجری رتبه دوم را کسب کرد.
حسن دانایی‌فرد با کتاب «نهضت‌های مدیریتی در بخش دولتی: گذشته، حال، آینده» رتبه سوم گروه علوم اقتصادی، مدیریت و حسابداری را به‌دست آورد. همچنین در این بخش مهدی صارم و صدیقه‌سادات هاشمی رتبه‌‌های اول و دوم بخش جوان را کسب کردند.
گروه علوم تربیتی و روانشناسی، علوم رفتاری و تربیت‌بدنی امسال تنها در بخش بزرگسال فرشته چراغی را با رساله دکتری مفهوم‌سازی خرد بر مبنای مطالعه ساختار عاملی حائز رتبه سوم دانست.
سیدجواد طباطبایی امسال در نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی توانست با کتاب «تاریخ اندیشه سیاسی جدید در اروپا جلد نخست از نوزایش تا انقلاب فرانسه دفتر سوم: نظام‌های نوآیین در اندیشه سیاسی» رتبه نخست گروه علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و مطالعات منطقه‌ای را بدست بیاورد. همچنین در این گروه مهدی نجف‌زاده نیز با کتاب «جابجایی دو انقلاب چرخش‌های امر دینی در جامعه ایران» رتبه سوم را کسب کرد. بهزاد عطارزاده نیز در بخش جوان این گروه رتبه دوم را با رساله دکتری خود به‌دست آورد.
در گروه فقه، اصول، علوم قرآنی و حدیث نیز حسین شجاعی واجنانی با رساله کارشناسی ارشد رهیافتی انتقادی در به‌کارگیری تاریخ در تفاسیر قرآنی معاصر رتبه سوم را کسب کرد.
اما در بخش برگزیدگان گروه فلسفه، کلام، ادیان، اخلاق و عرفان کتاب «ضرورت دلالت و جهان‌های ممکن» اثر محمد سعیدی‌مهر در بخش بزرگسال رتبه سوم را به‌دست آورد و امین شاهوردی نیز در بخش جوان همین گروه با رساله دکتری رتبه سوم را از آن خود کرد.
«کتابشناسی جامع خواجه نصیرالدین طوسی» اثر سیدحجت‌الحق حسینی توانست رتبه‌سوم بخش بزرگسال را در گروه فناوری اطلاعات، اطلاع‌رسانی و کتابداری کسب کند. همچنین سمیه‌سادات آخشیک با رساله دکتری رتبه سوم بخش جوان این گروه را کسب کرد.
کتاب «کارآمدی روش اجتهادی امام خمینی اثر غلامحسین مقیمی رتبه سوم بخش بزرگسال گروه مطالعات انقلاب اسلامی و امام خمینی را به‌دست آورد و علیرضا استادیان خانی رتبه سوم بخش جوان را به‌دست آورد.
سمانه بقلانی در گروه مطالعات هنر و زیبا‌شناسی در بخش جوان با پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود رتبه دوم را به‌دست آورد.
اما در بخش برگزیدگان خارجی نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی محمود ایوب از کشور لبنان، آیت‌الله شیخ محمدآصف محسنی قندهاری از کشور افغانستان، محمدعلی قره‌داغی از عراق، هاینتس گائوبه از کشور آلمان، برنارد اوکین از کشور ایرلند و منیر درکیچ از کشور بوسنی و هرزگوین به‌سبب جمیع آثار در حوزه ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی تجلیل شدند.
دفعات مشاهده: 2124 بار | دفعات چاپ: 334 بار | دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر