دوره 2، شماره 5 و 6 - ( 1-1394 )                   جلد 2 شماره 5 و 6 صفحات 162-155 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

هاشمی سید علیرضا. محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران. فصلنامه نقد کتاب علوم اجتماعی. 1394; 2 (5 و 6) :155-162

URL: http://ssbr.faslnameh.org/article-1-91-fa.html


چکیده:   (2705 مشاهده)

از زمانی که جامعه ­شناسی به‫عنوان دانش شناخت اجتماعات بشری بسط و گسترش یافت، موضوع دین یکی از مهم‫ترین مباحث علوم اجتماعی و بالاخص جامعه­شناسی بوده است. آن‫چه که در تاریخ جامعه­شناسی و به‫خصوص جامعه­شناسی دین وجود دارد، توجه به­ نقش دین در جوامع است. از همان دورۀ پیدایی جامعه‫شناسی، جامعه­ شناسان دین را به‫مثابه یک پدیده و یا نهاد، مبنای نظریه ­پردازی­های خود قرار داده­اند. در کنار جامعه ­شناسی، دانش مردم ­شناسی و مردم ­شناسان نیز به‫دلیل تأکید بر جوامع قبیله ­ای، توجه خود را بیش از همه به دین قبیله ­ای و ادیان ابتدایی معطوف کرده­اند. به‫عبارت دیگر در این دو شاخۀ اصلی علوم ­اجتماعی، دین در شهر، قبیله و جامعۀ ابتدایی مورد بررسی قرار گرفته است. آن‫چه که مابین قبیله و شهر قرار دارد، جامعۀ روستایی است که اهمیت آن را هم از جنبۀ جامعه­ شناسی و هم مردم ­شناسی می­ توان بررسی کرد. بر این مبنا به دین روستایی به‫مثابه فرمی مستقل و فی‫نفسه مهم از اشکال اجتماعی دین می­توان پرداخت؛ چراکه روستا و دین روستایی مبنای فرهنگ و دین شهرنشینان مدرن و سنتی است. به‫همین سبب به‫دلایل جامعه ­شناختی و مردم­ شناختی، لازم است تفکیکی میان دین در جامعۀ روستایی و جامعۀ شهری (سنتی و مدرن) قائل شد.

 از سویی دین، دین‫داری و ایمان به‫مثابه پدیده ­هایی اجتماعی و مبتنی بر زمینۀ فرهنگی و تاریخی، صورت‫بندی خاص خود را بسته به جامعه­ ای که در آن قرار دارند، دارا هستند. از این منظر نظریات دین برخاسته از شهر و قبیله کفایت لازم را برای بررسی دین روستایی ندارند. بر این اساس لازم است دین روستایی هم به‫عنوان فرمی مستقل از دین و همچنین به‫عنوان مبنای تاریخ اجتماعی و فرهنگی شهرها مورد تأکید قرار گرفته و نظریات جامعه ­شناختی و مردم ­شناختی در مورد آن، بر مبنای مطالعات میدانی روستایی شکل بگیرد.

کتاب محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران همان‫طور که از نام‫اش پیداست، نمونه ­ای موضوعی درخصوص مناسک مذهبی به‫خصوص محرم و صفر در فرهنگ ­مردم ایران است که مصادیق آن از مناطق و روستاهای مختلف جای­جای کشور پهناورمان گرفته شده است. بررسی مناسک محرم و صفر نوعی بررسی مردم­ شناسی دین است که به‫دلیل موضوع آن در جامعۀ دینی اهمیت دارد. 

متن کامل [PDF 355 kb]   (269 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1394/9/8 | پذیرش: 1394/9/8 | انتشار: 1394/9/8

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه نقد کتاب علوم اجتماعی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Social science Quarterly Book Review

Designed & Developed by : Yektaweb